THƠ MẸ TRONG VĂN CHƯƠNG

Tôi vốn thích văn thơ về Mẹ, nhất là dịp lễ vinh danh Hiền Mẫu, Mother’s Day. Ngày lễ của mẹ, thì trong năm cũng có một ngày để mỗi người con chúng ta dành thời gian để tôn vinh những đóng góp và sự hy sinh cao cả của người hiên mẫu, một người có công sinh thành và che chở cho cuộc đời những đứa con của Mẹ:

Mẹ già như chuối chín cây,

Gió đưa mẹ rụng con rày mồ côi.

Và câu ca dao khác mang ỳ nghĩa hay không kém như sau:

Đêm đêm con thắp đèn trời,

Cầu cho Cha Mẹ sống đời với con.

Nhà thơ Minh Đức có bài thơ về nghĩa Mẹ sinh thành,…

Mẹ là biển cả thiêng liêng

Như giòng sữa ngọt mẹ hiền từ tâm

Bao năm khổ cực âm thầm

Như gương từ mẫu Quan Âm tình tràn

Cho con hạnh phúc bình an

Mẹ là hùng vĩ kỳ quan muôn đời

Nay con dâng mẹ đôi lời

Thơ này kính tặng “Mẹ tôi!” nhân từ ,…

(bài Mẹ Thiêng Liêng)

Ngô Thiện Đức

Trong bài văn bình luận thi ca văn học, “Phân Tích Bình Luận Câu Ca Dao” của nhà văn Huy Anh Đại Thành về tư tưởng “Công Cha Nghĩa Mẹ theo thi ý về câu nói từ thuở nằm nôi”, ông phân tích như sau:

“Bên cạnh ngày lễ của mẹ, thì trong năm cũng có một ngày để mỗi người con chúng ta dành thời gian để tôn vinh những đóng góp và sự hy sinh cao cả của người hiên mẫu, một người có công sinh thành và che chở cho cuộc đời những đứa con thơ. Trong bài viết tri ân ngưuo7i mẹ, nhha2 văn Trần Trung Đạo cho cảm nghii4 như sau:

“Một danh ngôn mà chúng ta thường nghe “thế giới có rất nhiều kỳ quan, nhưng kỳ quan tuyệt vời và vĩ đại nhất vẫn là trái tim người mẹ” Thật vậy, bao nhiêu thơ viết về mẹ cũng không đủ, bao nhiêu nhạc hát về mẹ cũng không vừa. Biển Thái Bình bao la, nước sông Hằng cuồn cuộn nhưng không sao có thể so sánh được với tấm lòng của mẹ. Bản nhạc nào viết về mẹ cũng hay, bài thơ nào viết về mẹ cũng cảm động bởi vì ngôn ngữ dành cho mẹ là ngôn ngữ của trái tim.

Mẹ là biểu tượng trọn vẹn và tuyết đối của tinh thần Chân Thiện Mỹ. Nếu có một người để chúng ta có thể san sẻ những điều thầm kín, riêng tư nhất, thì người đó phải là mẹ. Nếu có một người có thể tha thứ cho chúng ta dù phạm phải bất cứ một lỗi lầm gì, người đó sẽ là người mẹ. Tôi tin, nếu chúng ta biết dành ý nghĩ đầu tiên của một ngày, thay vì để nghĩ đến chuyện hơn thua, danh lợi nhưng là để nghĩ về mẹ, nghĩ về khuôn mặt của mẹ, tiếng cười của mẹ, lời dặn dò của mẹ hay thậm chí chỉ để gọi tiếng mẹ thôi, chúng ta sẽ có một ngày an lành và hạnh phúc.

Mẹ là người mang ta đến cuộc đời, và cũng là nơi ta trở về. Người đàn bà chân mang đôi dép ngược, khoát chiếc mền rách, như trong một câu chuyện thiền mà chúng ta có thể đã từng nghe kể, dù bao mùa mưa nắng vẫn không than van, không oán trách, vẫn chờ đơi ngày về của đứa con mãi mê trên đường đi tìm chân lý. Nếu chân lý mà chàng trai trẻ kia đi tìm là tình thương và sự thật thì chân lý sẽ không ở đâu xa mà trái lại vô cùng gần gủi. Trong tấm thân gầy yếu nhỏ nhoi của người mẹ chứa đựng cả một đại dương của hy vọng, tình yêu, sự thật và lòng vị tha sâu thẳm.”

Mọi người nói chung dễ dàng đồng thuận một kỳ quan vĩ đại nhất của thiên nhiên vẫn là người hiền mẫu, như Trần Trung Đạo viết dáng mẹ hiền dù có nhỏ bé, gầy guộc, nhưng lòng của mẹ thương con cái chứa đựng cả một đại dương của hy vọng, tình yêu, sự thật và lòng vị tha sâu thẳm.”

Tôi có bài thơ Mẹ đăng bài nhận dịnh thi tập “Ơn Mẹ Qua Thi Ca Mạc Phương ” như sau:

Mẹ như vũ trụ bao la

Mẹ ru giấc ngủ, Mẹ là quê hương

Mẹ là suối ngọt tình thương

Mẹ như sao sáng muôn phương ngút ngàn

Nhớ Mẹ, con mãi miên man

Cầu xin Mẹ mãi bình an suốt đời

Đêm đêm con ngắm sao trời

Ngân hà tinh tú thấu lời con xin

Mẹ là ánh sáng bình minh

Mẹ cho lẽ sống, bóng hình tương lai

Mẹ như hy vọng sớm mai

Mẹ ơi, chúc Mẹ vui ngày Mother’s Day.

(VHLA, bài “Nhớ Mẹ”)

Bài thơ Mẹ là tất cả -(của Lăng Kim Thanh)

Mẹ là cơn gió mùa thu

Cho con mát mẻ lời ru năm nào

Mẹ là đêm sáng trăng sao

Soi đường chỉ lối con vào bến mơ

Mẹ luôn mong mỏi đợi chờ

Cho con thành tựu được nhờ tấm thân

Mẹ thường âu yếm ân cần

Bảo ban chỉ dạy những lần con sai

Mẹ là tia nắng ban mai

Sưởi con ấm lại đêm dài giá băng

Lòng con vui sướng nào bằng

Mẹ luôn bên cạnh nhọc nhằn trôi đi

Mẹ ơi con chẳng ước gì

Chỉ mong có mẹ chuyện gì cũng qua

Vui nào bằng có mẹ cha

Tình thâm máu mủ ruột rà yêu thương

Cho con dòng sữa ngọt đường

Mẹ là ánh sáng vầng dương diệu kỳ

Xua đêm tăm tối qua đi

Mang mùa xuân đến thầm thì bên con.

Bài thơ Lòng mẹ – (của Minh Lộc)

Mẹ là tia nắng đời con

Đêm ngày khổ cực héo mòn sắc xuân

Bấy lâu mẹ đã thấm nhuần

Những lọ gạo mắm đổi luân ở đời

Lo từng giấc ngủ à ơi

Mảnh quần vải áo những lời hát ru

Nhiều hôm gió bão mịt mù

Mái tranh dột nước phải thu lại gần

Nhọc nhằn mẹ chẳng tiếc thân

Gánh đời mẹ quẩy vai trần vẫn mang

Những đêm lệ ướt hai hàng

Giàu no ít đủ nghèo sang mẹ buồn

Dẫu trời nắng đổ mưa tuôn

Chẳng làm cho mẹ phải luôn cúi đầu

Là con đừng để mẹ sầu

Thương cha nhớ mẹ tháng ngâu tìm về.

Nhân tang lễ của bà Elaine Ngô Thị Thu Cúc, bà Elaine Thu Cúc là bào tỷ của nhà thơ Minh Đức, và cũng là mẹ nuôi của các con ông. Do vậy, tôi xin gởi một bài thơ khác vể Mẹ của Minh Đức thi nhân dưới đây:

Nhớ Mẹ

Mẹ ơi! nhớ mẹ hoàng hôn

Suốt đời vất vả chìu chồng nuôi con. 

Công ơn dưỡng dục tựa non,

Chín tháng mang nặng lại còn đẻ đau.

Mẹ mang thai lớn thật mau,

Sinh con, nuôi dưỡng mai sau giúp đời.

Con nay tuy đã thành người,

Bao năm con chỉ như thời trẻ thơ.

Mẹ như hình ảnh tôn thờ

Mẹ lo ăn mặc như thuở lên mười.

Tình mẫu tử cao bằng trời,

Công ơn cao cả suốt đời chẳng quên.

Đêm Đêm khấn nguyện bề trên

Cầu cho cha Mẹ sống đời với con

Để con đền đáp công ơn

Sinh thành dưởng dục non sơn cao này

Mẹ già như chuối chín cây

Gió lay mẹ rụng con rày mồ côi

Mồ côi vắng mẹ sinh thời

Đêm Đêm nhớ Mẹ phận đời nhiêu khê

Nuôi con vất vả trăm bề

Tình cha nghĩa mẹ hương quê ngày nào

Vĩnh hằng một cõi trên cao

Âm dương cách trở xa nhau mi trào

Vũ trụ có một vì sao

Mẹ hiền từ mẫu như sao sáng ngời

Ca dao đồng ấu nhớ lời

Sách xưa huấn dụ cả đời nhớ ơn

“Công Cha như núi Thái Sơn

Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Một lòng thờ Mẹ kính Cha

Cho tròn chữ hiếu mới là Đạo con.”

Ngô Thiện Đức

Nhận được cáo phó tin buồn bà Elaine Ngô Thị Thu Cúc, bào tỷ của Trưởng  Minh Đức Ngô Thiện Đức, đã qui vị ngày 25 tháng 7 năm 2025. Tại Hoag Hospital, California, Hoa Kỳ.

Hưởng thọ 67 tuổi

Nguyện cầu Đức Chí Tôn và các Đấng thiêng liêng độ trì cho chơn linh của bà Ngô Thị Thu Cúc được nhẹ nhàng xuất hồn ra khỏi xác phàm và được cứu giúp siêu thăng về Cõi Diêu Trì Thiên Liêng Vĩnh Hằng.

嗚 呼!

一 息 不 回,

千 秋 永 別.

Hỡi ơi!

Nhất tức bất hồi,

Thiên thu vĩnh biệt.

Tứ phước Thiên quan để những lời,

Cầu chư tỷ muội lánh trần ngơi,

Nêu gương cứu thế trong mai hậu,

Đạo hạnh ngàn thu sáng lạng ngời.

Chúng tôi thành kính chia buồn sâu sắc cùng toàn thể tang quyến. Cầu mong quý gia tang sớm vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Thành Kính Phân Ưu

Liên nhóm Văn Chương Việt & Tiếng Đàn Xưa, và

Liên nhóm Nhân Văn Nghệ Thuật & Tiếng Thời Gian.